Overweeg je om vrijwilligerswerk te doen voor iThemba in Arusha, Tanzania? Super! Al zal je voor je de beslissing maakt, best met wat vragen en twijfels zitten. ‘Zal het iets voor mij zijn?’ is een vraag waar veel vrijwilligers voor vertrek mee zitten. Geen nood. We laten Noa Tuyaerts aan het woord: vorig jaar nog zelf vrijwilliger, nu – een jaar later – de projectcoördinator van onze ngo.

Het is Noa’s hoofdtaak om vrijwilligers voor en tijdens hun verblijf te begeleiden. Ze ondersteunt de initiatieven van deze vrijwilligers en zet zelf sponsorprojecten op. Ook staat ze constant in contact met de raad van bestuur in België. Met andere woorden: ze overziet heel het project hier in Tanzania. Wie beter om aan het woord te laten als het gaat over ‘wie ben je als vrijwilliger’?

Wie ben je als persoon om aan de slag te gaan als vrijwilliger?

“Eerst en vooral ben je een zorgend en empathisch persoon. Je woont en werkt hier samen met een mix aan nieuwe mensen, dat is niet altijd vanzelfsprekend”, start Noa. “Maar je bent daarnaast zeker een tikkeltje avontuurlijk! Je gaat hier samenwerken met een andere cultuur. Dat is niet altijd even gemakkelijk: je flexibel opstellen is dan ook vaak nodig”.

De Baraa Primary School is een zeer grote overheidsschool met meer dan 2000 kinderen. Tussen de kinderen vind je verschillende niveaus van de maatschappij terug. “Je moet dus wel sterk in je schoenen staan. Af en toe komen er confronterende en emotionele zaken op je pad”, vult Noa aan.

“Maar het voornaamste is wel assertiviteit en zelfstandigheid. De vrijwilligers krijgen hier veel vrijheid. Het is onmogelijk om iedereen 24/7 het handje vast te houden. Uiteraard krijg je hulp en begeleiden we je, voornamelijk bij de start. Maar vanaf een bepaald moment moet je het zelf gaan doen”, legt Noa uit.

Wat zijn de grootste uitdagingen voor vrijwilligers?

Voor enkele maanden naar de andere kant van de evenaar verhuizen? Geen eitje. Er zijn enkele uitdagingen waar vrijwilligers tegen aanlopen. Onder het motto ‘een gewaarschuwd man, is er twee waard’, vertelt Noa: 

“De eerste weken hier zijn zeker een ‘challenge’. Je moet je weg zoeken in een vreemde stad en je woont plots samen met een groep mensen die je voordien niet kende. Een uitdaging, al vinden de meesten na twee weken hun draai. Als je zelfstandig en assertief bent, gaat het alleen maar vlotter verlopen”.

Tanzania is een ander land met een andere cultuur. Dit zorgt voor een cultuurschok bij sommige vrijwilligers. Noa legt uit: “Vrijwilligers reageren op twee manieren. De eerste is dat je na enkele ervaringen de verschillen accepteert. Bij de anderen zie je dat ze het moeilijk blijven hebben. Gelukkig gebeurt het tweede niet zo vaak. De meeste vrijwilligers beseffen dat als je enkele maanden gaat werken op een overheidsschool in Tanzania, dat je moet openstaan voor de culturele normen en waarden die hier heersen”. 

Als laatste vertelt Noa met een glimlach over een sterke gewoonte die je moet afleren eens je terug naar huis gaat. “Er heerst hier een enorme vriendelijkheid en respect naar elkaar toe. Mensen op straat begroeten alles en iedereen. Toen ik terug thuis was en op straat iedereen begroette heb ik heel wat rare blikken gekregen”.

Enkel lesgeven, of meer dan dat?

Op de Baraa Primary School hier in Arusha vind je een waaier aan vrijwilligers terug: van leerkrachten tot sociale werkers, orthopedagogen en medisch geschoolden. Op onze lagere school gebeurt er meer dan enkel lesgeven. Noa vertelt:

“De meeste van onze vrijwilligers zijn maatschappelijk geëngageerde mensen, of hebben een hart voor zorg. Na eerst enkele weken op school de kat uit de boom te kijken, vinden de vrijwilligers hun draai en passie. Dan komen ze vaak met een project op de proppen. Het is knap om te zien wat ze op korte periode neerzetten. Je maakt van je periode hier wat je zelf wilt. Zolang je goed communiceert is er ruimte voor enorm veel”.

Wat haal je uit deze ervaring?

Tanzania is een prachtig land met prachtige mensen. Mooie herinneringen neem je dus zeker mee naar huis. Al is er naast de prachtigste plekken ontdekken en de lokale mensen ontmoeten nog iets veel kostbaarder te vinden hier. Persoonlijke groei.

Noa vertelt wat zij leerde uit haar periode als vrijwilliger: “Nederigheid en dankbaarheid. En zeker ook assertiviteit. Ik leerde wat het is om een cultuur te respecteren: dat het niet de bedoeling is een fotoshoot te houden met alle kinderen om dan veel likes te halen op sociale media. Dat doe je in België ook niet. Je leert zoveel meer bij van de mensen hier, dan andersom. Een aspect waar ik steeds aan denk is ‘prestatiedruk’. Thuis moet het altijd ‘om-ter-best’, hier draait het meer om geluk dan prestatie”.

Nog enkele woorden voor toekomstige vrijwilligers

“Als je twijfelt, maar je voelt dat je het eigenlijk heel graag wilt: doe het. De ervaring die je hier opdoet is ongelooflijk. Daar zijn geen woorden voor. Al ben je hier slechts enkele maanden: het is een levenservaring.

Laat kopzorgen je niet beletten om de stap te zetten, want de rijkdom waarmee je terugkeert is waanzinnig. Dat merk je aan alles: hoe je met stress omgaat, met teleurstelling, je omgeving en toekomst. Het kan jou als persoon enorm veranderen”, zo sluit Noa af. 

Ben jij warm geworden voor dit verhaal? Ben jij klaar voor een onvergetelijke ervaring? Neem nu contact op met ons en word een vrijwilliger op de Baraa Primary School.

Hier in Tanzania zetten alle vrijwilligers zich met hart en ziel in voor de school. Ze werken hard en offeren veel op om de kinderen vooruit te helpen. Het liefst van al met een blijvende impact. Maar het leven hier in Arusha is natuurlijk niet enkel werken. Net als thuis heb je vrije tijd. Daarin ontdekken onze vrijwilligers Tanzania. Ze proeven van het lokale leven en leren nieuwe mensen kennen.

Margot Janssens (23) was in 2020 vrijwilliger op onze lagere school. Na het afstuderen als leerkracht kleuteronderwijs in België voelde ze het vrijwilligerswerk in het buitenland haar roepen. “Om mezelf te ontwikkelen als leerkracht, maar zeker ook op persoonlijk vlak”, vertelt ze. Ze deelt vol plezier over hoe het er hier aan toe gaat in Tanzania. 

“Toen ik voor het eerst op school aankwam verschoot ik wel even. Zo veel prikkels! Een schoolomgeving is me bekend, dacht ik. Dan was ik nog nooit op een Afrikaanse school geweest. Er zijn enorm veel verschillen: kinderen lopen hier rond tijdens de lessen, de klassen zijn even groot qua oppervlakte maar er zitten vijf keer het aantal leerlingen in en de uniformen zijn enorm versleten. Dat was wel even slikken. Al zie je na een tijd dat de leerkrachten juist hetzelfde doen dan bij ons, maar dan met meer leerlingen en minder middelen. Bewonderingswaardig!”, vertelt Margot over haar eerste indruk.

Maar ook naast school stond Margot versteld. “Je ziet soms de gekste dingen. In de stad rijden overal motors rond: die noemen hier piki-piki’s. Zo zag ik de meest verbazingwekkende taferelen met deze piki-piki’s. Regent het? Dan hebben ze een zelfgemaakte constructie waar je een paraplu inzet. Ik zag al motors rijden met een ijskast op, eentje met vier kleine kinderen, een driepersoonszetel. Noem maar op.”

Ten laatste merkte Margot het sociale karakter van Tanzania op: “Thuis zijn de mensen veel individueler. Hier begroet iedereen elkaar op straat: ‘mambo’ betekent: hoe gaat het. Dan antwoord je met ‘poa’, wat ‘goed’ betekent. Daardoor voel je jezelf hier overal meer dan welkom. Zelfs als buitenstaander heb je het gevoel erbij te horen.”

“We wonen met alle vrijwilligers samen in een huis met een prachtige tuin. Elke ochtend drinken we samen een koffie op ons terras. Daar is een prachtig uitzicht over de vallei: bananenbomen zover als je kan zien. Samen met de vrijwilligers koken we, doen we de was, ruimen we op, …”, legt Margot uit.

Voor de inkopen kan je hier overal terecht laat Margot weten: “Onze groenten kopen we in de kraampjes onderweg van school naar huis. De meeste mensen hebben hier zelf moestuintjes, het overschot verkopen ze gewoon op straat. Voor de grotere inkopen is er een grote supermarkt in de stad. Daar kopen we de ‘extra’s’, zoals, kaas, melk, pasta, kuisproducten, enzovoort.”

De dagelijkse levensstijl is hier ‘polé polé’: op het gemakje. Dat merkt ook Margot op na enkele maanden Tanzania: “Thuis werk je vaak zo snel mogelijk al je huishoudelijke taken af om ’s avonds bijvoorbeeld nog wat TV te kunnen kijken. Hier heb je dat niet. Mijn dagen lopen zonder de rush die je in België soms ervaart. Iedereen neemt hier zijn tijd voor alles. Soms is dat heel ontspannend, maar op andere momenten denk je ook wel eens: ‘kan dat niet wat sneller?”

“De leukste momenten zijn wanneer je moet onderhandelen over prijzen. Op de markt voor groenten of wanneer je met de piki-piki ergens naartoe wilt. Dan oefen ik mijn Swahili en voel ik me echt deel van de lokale cultuur”, start Margot, ”Daarnaast is het uitgaan hier ook oh-zo-leuk. Ze-ze lounge, Via-Via, Cocoricko: allemaal plekken waar we graag naartoe gaan voor een avondje uit.”

Ook voor de fans van fauna en flora heeft Tanzania heel wat te bieden. “In onze tuin vind je een hond, twee katten, vier schildpadden en ’s nachts enkele aapjes terug”, gaat Margot verder. “Ook zijn we met de vrijwilligers op Safari gegaan. Daar zagen we olifanten, leeuwen, giraffen: de hele cast van ‘The Lion King’ bij elkaar!”

Over haar favoriete plek hier in Arusha moet Margot niet lang nadenken: “Een lokale rafiki -oftewel: vriend- toonde ons hier een gigantisch ravijn. Een prachtige plek die niet eens op google-maps vermeld staat. Daar zagen we de meest adembenemende zonsondergang. Bizar om te denken dat dit soort plekken nog niet ontdekt zijn door toerisme.”

Als laatste vat Margot haar ervaring samen als volgt: “Ik heb elke dag het gevoel dat ik elke dag aan het leven ben.” 

Heb jij het warm gekregen van het Margots verhaal? Kijk jij ook uit naar jouw zonsondergang aan het ravijn. En het belangrijkste van al: wil je jouw steentje bijdragen op de Baraa Primary School in Tanzania? Meld je dan nu aan om vrijwilligerswerk te doen voor iThemba.

Neem contact op met ons.

Met het vingertje wijzen is nooit een goed idee, dan bots je enkel op verzet. Met de juiste, lokale mensen bouw je daarentegen van binnenuit aan die toekomst. David Chambo is hier hét voorbeeld van. Als kind studeerde hij zelf aan Baraa Primary School, nu is hij er de fulltime iThemba projectcoördinator.

Wat doet onze projectcoördinator?

“Als projectcoördinator van de school overzie ik alle problemen en actieve programma’s. Ik zorg ervoor dat alle systemen vlot werken”, legt David uit.

Op school is David verantwoordelijk voor drie verschillende programma’s. Hij stuurt het uitvoerend personeel aan en is verantwoordelijk voor de financiën van ieder programma. De drie programma’s zijn:

1. Het educationele programma

David is verantwoordelijk voor de besteding van iThemba donaties. Hij zorgt ervoor dat ze correct besteed worden aan educationele doeleinden. Zo investeert hij in materiaal dat het lesgeven bevorderd: schoolboeken, krijt, printbenodigdheden en meer. Daarnaast investeert hij in seminaries voor leerkrachten om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Last, but not least evalueert David de resultaten van de maandelijkse examens. Zo brengt hij het niveau van onderwijs op school in kaart. 

2. Het voedsel programma

Dit programma is gesponsord door iThemba. David is verantwoordelijk voor de aankoop van de ingrediënten voor het koken. Daarnaast is het onze ngo die de lonen van het keukenpersoneel - oftewel de kitchen mama’s - uitbetaald. Dit is een fundamenteel programma: er zijn namelijk talrijke ondervoede kinderen op school. Deze kinderen - en wanneer donaties het toelaten meer dan enkel hen - krijgen dagelijks een voedzame maaltijd. Zo helpt iThemba hen de dag doorkomen, zonder dat ze zich zorgen moeten maken omdat ze hongerig zijn.

3. Het individuele sponsor programma

Voor dit programma krijgt David de hulp van Hellen: een andere lokale iThemba werknemer. Samen zorgen ze dat dit programma vlot en transparant verloopt. Ze onderzoeken welke kinderen nood hebben aan individuele sponsoring. Indien een kind hiervoor in aanmerking komt, zetten ze het programma op poten. Samen fungeren ze als de brug tussen de sponsors in het buitenland en de sponsorkinderen zelf: hier in Tanzania.

Impact op de omgeving

Wanneer iThemba voor het eerst in Tanzania aankwam, was het steeds een doel om een lokaal, zelfvoorzienend project uit te bouwen. Een project dat impact heeft op meer dan de school alleen. Dit door te investeren in lokale werknemers - zoals David - met de bedoeling om de lokale gemeenschap rondom de school mee te bevorderen.

David legt uit hoe hij deze missie werkelijkheid ziet worden: 

“Door de kwaliteit van het onderwijs te bevorderen, stellen we kinderen in staat zich te ontwikkelen tot wat ze zelf willen. We zijn erin geslaagd primaire educatie te voorzien: volgens mij de meest duurzame hulp die je kan aanbieden. Sommige ex-studenten studeren nu aan de universiteit. Binnen enkele jaren hebben zij een stabiele job. Dan zijn ze in staat hun eigen familie te helpen, alsook bij te dragen aan hun gemeenschap.”

Daarnaast is er ook de indirecte impact op de omgeving. De constante aanwezigheid van vrijwilligers creëert zowel direct als indirect jobs. Zo zijn er mensen werkzaam in het vrijwilligershuis: er is een kuisvrouw, 24/7 bewaking en tuinmannen. Op indirecte wijze bevordert de aanwezigheid van vrijwilligers de lokale economie. Ze kopen al hun groenten en fruit in de lokale winkeltjes op weg van school naar huis.

De impact op het leven van David

“iThemba heeft mij persoonlijk enorm geholpen. Ik leef in het huis naast de vrijwilligers, dit was een grote upgrade voor mij. Maar het belangrijkste: iThemba heeft mijn studies gesubsidieerd. Vorig jaar studeerde ik af als ‘African Community Developer’. Als een Afrikaan die streeft naar een betere kwaliteit voor Afrika, was dit dé opleiding voor mij. Maar waar ik het meest van hou? De zovele internationale contacten die ik heb opgebouwd”, vertelt David ons.

Aangezien David naast de vrijwilligers woont, is hij verantwoordelijk voor iedereen die er leeft. Ophalen van de luchthaven, zaken repareren in het huis, vrijwilligers wegwijs maken in de stad, enzovoort… Samengevat: de aanwezigheid van de vrijwilligers zo vlot en veilig mogelijk laten verlopen. Door dit takenpakket komt hij in contact met mensen van over heel de wereld. In de voorbije jaren waren er vrijwilligers variërend van de Verenigde Staten, naar België tot in Australië.

“Elke dag leer ik nieuwe zaken bij van mensen over heel de wereld. We zijn een multiculturele werkplek, en ik kijk er steeds naar uit wanneer een nieuw team aan vrijwilligers naar school komt”,vertelt David Chambo.

Het moeilijkste moment tot nu toe

Wanneer we David vragen wat de grootste uitdaging tot zover was, is hij snel met zijn antwoord:

“Zonder twijfel is het coronavirus de grootste uitdaging ooit waar we op school mee moesten omgaan. Persoonlijk was het een zeer eenzame periode voor mij, ik was maandenlang alleen in het huis. Maar nog belangrijker, in 2020 hebben we het minste aantal donaties ontvangen in de geschiedenis van iThemba. Dit resulteert in een drastische verandering van hoe de zaken lopen op school. We hebben een grote groep werknemers moeten laten gaan en kunnen drastisch minder dagelijkse maaltijden voorzien op school. Op gezondheidsvlak voelen we corona in Tanzania niet zo erg. Het is op financieel vlak dat COVID-19 hier enorme gevolgen heeft.”